آقای دکتر امیر موافقی

آقای دکتر لطفاً صحبت را از روند تحصیلی و روند شغلیتان آغاز کنیم .
**  من امیر موافقی فارغ التحصیل کارشناسی برق دانشگاه تبریز و کارشناسی ارشد پرتوپزشکی از دانشگاه صنعتی امیرکبیر هستم. دوره دکترا را نیز در رشته مهندسی پرتوپزشکی در دانشگاه صنعتی شریف گذراندم. عمده کار من روی آزمونهای غیرمخرب یا non-distrutive testing (NDT) بوده است و زمینه ای که بیشتر بر روی آن کار کرده ایم بحث رادیوگرافی بوده و چون تکنیکهای پردازش تصویر در رادیوگرافی مورد استفاده قرار میگیرد کارهایی بر روی آن نیز انجام داده ایم.
شما در حال حاضر در دانشگاه هم مشغول تدریس هستید ؟
**  از نظر علمی بنده عضو هیات علمی هستم. معمولاً با تعدادی ازدانشجویان فوق لیسانس به صورت پروژه همکاری داریم ، پردازش تصویر و رادیوگرافی تعدادی از پروژه های تحقیقاتی را انجام میدهیم. در دانشگاه ها هم به صورت استاد مدعوّ تدریس میکنم و معمولاً برای هر ترم یک درس را میپذیرم .
لطفاً در مورد تحقیقاتتان توضیح جامعتری بفرمائید.
**  ما روی پنج روش اصلی آزمونهای غیرمخرب کارهایی انجام میدهیم (_این روشها شامل آزمون به روشهای رادیوگرافی صنعتی RT ، اولتراسونیک صنعتی UT ، جریانهای گردابی ET، رنگهای نافذ PT و ذرات مغناطیسی MT میباشند) و در کنار آن کارهایی که به پردازش تصویر مربوط میشود که در ادامه به آن اشاره خواهم کرد. یکی از روشهایی که در سالهای اخیر در بازسازی و پردازش تصویر چه در صنعت و چه پزشکی از آن استفاده میشود روش impedance tomography است که یکی از روشهای کاری من هم EIT یا Electrical impedance tomography  است که دو دانشجو هم در این زمینه با من کار میکنند. عمدتاً ما در این روش سعی میکنیم تصویرخاصیت هدایت الکتریکی بافتهای بدن یا قطعه ای که تحت تست هست – فرض کنید در مطالعات زمین شناسی زمینی که از آن اطلاعات به دست میاوریم –  را با استفاده از خاصیت امپدانسی  به دست بیاوریم. علاوه برآن در آزمونهای غیرمخرب روی بهبود کیفیت تصاویر در رادیوگرافی کار میکنیم و عمده کار ما رادیوگرافی صنعتی است و شاید یکی از ملاحظاتی که در رادیوگرافی صنعتی نسبت به رادیوگرافی پزشکی (که عموم جامعه با این نوع آشنایی دارند) وجود دارد این است که عیوبی که ما در رادیوگرافی صنعتی به دنبال آنها هستیم عموماً ۱۰۰ برابر کوچکترند نسبت به عیوبی که در رادیوگرافی پزشکی به دنبالشان هستند. در رادیوگرافی پزشکی – به فرض شکستگی استخوان – اشل میلیمتر دارند و حداکثر به دنبال دهم میلیمتر میگردند اما در صنعت ما به دنبال عیوبی با اشل حدود ۱۰ میکرون هستیم و به همین دلیل است که کیفیت تصاویر و نحوه رادیوگرافی و تکنیکهایی که برای رادیوگرافی صنعتی استفاده میشود با رادیوگرافی پزشکی متفاوت است ؛ البته اصول فیزیکی حاکم یکی است اما در صنعت ملاحظات بسیار بیشتری برای پیدا کردن عیوب ریز انجام میگیرد. پس از اخذ تصاویر تاحدی کارهای پردازش تصویر بر روی آنها انجام میگیرد ؛ در پروژه ای که جدیداً مطرح شده و ما سعی کردیم به نوعی آن را وارد صنعت کنیم بر روی رادیوگرافی بدون فیلم Digital Radiography کار میکنیم. ( اینجا به نوعی آزمایشگاه پایه است و جزء معدود آزمایشگاههایی است که به صورت علمی و غیرانتفاعی روی روش رادیوگرافی کار میکنیم ؛ روی بهبود تکنیکهای رادیوگرافی ، بهبود تصاویر و مسائلی که در این ارتباط وجود دارد ). Digital Radiography ممکن است از فیلم هم استفاده کند اما عمدتاً شامل روشهایی میشود که سعی بر حذف فیلم است. ما چند کار با این روش انجام دادیم ، معرفی کردیم ، خطاهای آن را به دست آوردیم و سعی کردیم آن را به تعدادی از تجهیزات جدیدی که در بازار وجود دارند و به جامعه صنعت معرفی کنیم تا از آن استفاده کنند. در این ارتباط کارگاههای آموزشی Digital Radiography را هم معمولاً در کنفرانسهای پردازش تصویر و یا کنفرانسهایی که برای آزمونهای غیرمخرب تشکیل میشوند ارائه میکنیم که از اسکنرهای فیلم تا روشهای جدید بدون فیلم را در برمیگیرد.
در مورد سایر تحقیقاتتان و تحقیقی که برای ششمین کنفرانس بین المللی ماشین بینایی و پردازش تصویر ایران آماده کرده اید توضیح بفرمائید.
**  یکی از کارهای نسبتاً جدیدی که انجام داده ایم در زمینه رادیوگرافی آثار هنری است. بصورت کلی میتوان گفت که یکی از کاربردهای گسترده آزمونهای غیرمخرب شناسایی و مرمت آثار باستانی است. البته این شناسایی و مرمت هم شامل روشهای فیزیکی است و هم روشهای شیمیایی؛ حُسن عمده روشهای فیزیکی این است که عموماً به قطعه هنری آسیبی وارد نمیکند اما روشهای شیمیایی همیشه همراه حلالها و موادی از این قبیل است و ممکن است لطماتی هم به قطعه وارد کند. خوشبختانه شیوه ما به اثر هنری آسیبی وارد نمیکند. قطعه ای که جدیداً بر روی آن کار کرده ایم یک بشقاب مفرغی از لرستان است و حدوداً به ۵۰۰۰ سال قبل تعلق دارد و این مدت زمان طولانی باعث زنگ زدگی ، خوردگی و فرسایشی شده که الگوها و نقش روی این قطعه از بین رفته است. ما تکنیک رادیوگرافی را بر روی این قطعه اجرا کردیم و به کمک تعدادی از الگوریتمهای شناسایی لبه Edge detection algorithm و به کارگیری تکنیکی در رادیوگرافی که خودمان قبلاً برروی آن کار کرده بودیم وبرای شناسائی خوردگی یک سری قطعات لوله (Pipe) استفاده شده بود کاری کردیم که ضرایبی که برای بازسازی تصویر به دست آوردیم کاملاً بر رفتار فیلم در مقابل اشعه منطبق شود ؛ یعنی ما الگوریتم Edge detection را در کنار ایجاد رابطه صحیح بین میزان اشعه و دانسیته اپتیکی فیلم به کار گرفتیم که نتایج خیلی خوبی حاصل شد. البته هنوز قسمتی از کار باقی مانده که مشغول کار برروی آن هستیم اما نتایج اولیه و تا حدی نتایج میانی را هم به دست آورده ایم.
و همچنین هستند دوستانی که بر روی آثارهنری و شناسایی آثار خوشنویسی قدیمی کار میکنند. به طور خلاصه و خیلی ساده در این روش شما اشعه را میتابانید و از X-ray که از مرکب روی کاغذ خارج میشود به ماهیت مرکب پی میبرید و به نوعی مرکب و آثار آن را شناسایی میکنند.
اگر موافقید به سراغ انجمن ها برویم. شما حضور انجمنها را در جامعه چطور میبینید ؟ آیا با فعالیت این تعداد انجمن در جامعه موافقید ؟ تعدادی از اساتید آن را بیش از حد نیاز ارزیابی میکنند و در مقابل تعدادی دیگر وجود این انجمنها را برای پیشبرد علم در کشورمان ضروری میدانند. نظر شما چیست ؟
**  اگر بخواهم در یک کلمه نظرم را اعلام کنم وجود انجمنها را ضروری میدانم. انجمنهای علمی مکانهایی هستند که افرادی که در یک زمینه خاص و با گرایشهای مختلف علمی مشغول به کار هستند دور هم جمع میشوند و کارهای مشترکی را انجام میدهند و به نوعی از نیروهای هم استفاده میکنند. شاید مسئله ای که در حال حاضر در علوم وجود دارد این است که علوم مختلف به نوعی با هم ارتباط پیدا کرده اند ؛ فرضاً علم رباتیک ، شناسایی الگوها و سیستمهای رباتیکی در قسمتهای مختلف صنعت اعم از مهندسی مکانیک ، مکاترونیک ( ترکیبی از مکانیک و الکترونیک) استفاده میشوند و در کنار آنها تکنیکهای پردازش تصویر جمع میشوند تا مثلاً یک دستگاه رباتیکی بتواند جوشکاری اتوماتیک را در خط تولید انجام دهد. انجمنها این گرایشها و زمینه های علمی مختلف را دور هم جمع میکند. وجود انجمن ضروری است تا این افراد را شناسایی کند و از توانمندیهای آنها استفاده کند و برگزاری کنفرانسهای علمی باعث میشود که این افراد ارتباط بیشتری با هم برقرار کنند و در جهت پیشبرد علمی مثمرثمر باشند.
همانطور که اطلاع دارید انجمن ماشین بینایی و پردازش تصویر انجمن نوپایی در عرصه علمی کشور به شمار میرود. شما چه پیشنهادی دارید که این انجمن بتواند مسیر مفروضه شما را سریعتر و بهتر طی کند ؟
**  به عقیده من اولین مشکل این انجمن این است که به نوعی کمتر شناخته شده است. قطعاً مسئولین انجمن به فکر این مسئله هستند اما من فکر میکنم اعضاء هم باید به نوعی بکوشند تا این انجمن را به سایر انجمنهای علمی ، دانشگاه ها و مراکز تحقیقات کشور معرفی کنند. اینگونه دامنه فعالیت انجمن گسترش پیدا میکند و مراکز بیشتری را به نسبت شرایط فعلیش شامل شود. پردازش تصویر در صنعت و پزشکی و اکثر علوم به نوعی مورد استفاده است اما در کشور ما که عمدتاً مشکل اطلاع رسانی وجود دارد افراد کمتر از وجود انجمنها و کنفرانسهایی که در این زمینه برگزار میشود باخبرند. برای خود من بسیار اتفاق افتاده است که کنفرانس انجمنی برگزار میشود و بنده بعد از پایان مهلت از وجود آن باخبر شده ام. شاید یک مشکل عدم استفاده کافی از سیستمهای الکترونیکی و home page و یا نبود مرکزی که همه اطلاعات کنفرانسها بر روی آن ثبت شود باشد ( البته این مرکز وجود دارد اما افراد کمتری از آن اطلاع داشته و به آن رجوع میکنند و در کل استفاده از آن چندان جنبه عمومی نیافته). خلاصه کلام اینکه به عقیده بنده باید انجمن را به جامعه پزشکی و جامعه صنعت بیشتر معرفی کنیم.
از وقتی که در اختیار انجمن گذاشتید سپاسگزارم.